| | 14-11-2018 t/m 31-11-2018
Onderweg
We zijn al een poosje in Mindelo (Sao Vincente) en gaan nu naar het allerkleinste bewoonde eiland van Kaapverdië. Het wachten is op een goed weer momentje. Brava is één van de benedenwindse eilanden en daarvoor is de heenreis een stuk gemakkelijker dan wanneer we daarna terug gaan naar Sao Vincente. Op woensdag is het dan zover en we verlaten de baai bij Mindelo rond het middag uur. Het is ongeveer 130 zeemijl, ruim 24 uur varen, dus een nachtje op zee. De voorspelling is dat we de wind schuin van achter hebben met golven van rond 2 meter. Overdag zeilen we op het grootzeil en genua en voor de nacht zetten we een rif in het grootzeil. Gedurende de nacht nemen de golven en wind toe en begint het steeds meer een ‘bumpy ride’ te worden. Niet helemaal wat we er van hebben verwacht, maar ja, wanneer is de weervoorspelling nu wel helemaal goed! We hebben zelfs windvlagen van meer dan 26 knopen. Tijdens mijn nachtelijke wacht, zie ik ineens vlak voor ons een rood en groen lampje opduiken, wat betekend dat er een boot recht op ons af vaart. Op de instrumenten is het nog niet zichtbaar, zodra ik de contouren van een andere zeilboot zie, verschijnt er ook ineens een signaal op het scherm. Die zet nu pas zijn AIS aan. Ik behoud mijn koers zoveel mogelijk en zie dat het bootje op nog geen mijl afstand langs vaart. Dit was dan ook weer het enige spannende van deze nacht. Verder probeer ik mezelf zoveel mogelijk af te schermen tegen de golven die af en toe overkomen. Er zijn zelfs inktvisjes aan boord gespoeld. Eentje hebben te laat overboord gezet, die had Kit al te pakken en verorberd. Rond 11:00 uur zien we de vage omtrekken van de eilanden Fogo en Brava verschijnen.
Zodra ik mobiel bereik heb, stuur ik Marijke (een Wereldvrouw die op Brava woont) een berichtje dat we er bijna zijn. De golven zijn behoorlijk hoog en daardoor besluiten we om pas in de baai het zeil te strijken. Om 13:00 uur naderen we de baai en varen om de kleine rots heen waarna de golven gelukkig een stuk minder zijn. We varen een paar rondjes om te bepalen waar we ons anker uitgooien. De beste plek om te ankeren is in de buurt van de vissersbootjes had Marijke ons verteld. Er ligt één klein Frans houten zeilbootje en daarnaast ankeren we. Dit bootje is werkelijk piepklein, ongeveer 6 meter. Later vernemen we dat ze niet alleen vanaf Frankrijk hier heen zijn komen zeilen maar ook nog eens straks de oceaan over zullen steken. We vinden het nogal gewaagd en moedig van deze Fransen. We blijven de rest van de dag aan boord, om zeker te weten dat het anker goed gepakt heeft.
Brava
Is het kleinste vulkanische bewoonde eiland van Kaapverdië, maar 64 km² groot en ligt ten westen van het eilandje Fogo. Het telt nog geen 6.000 inwoners en ‘Nova Sintra’ is de belangrijkste stad, die op 500 meter hoogte ligt in de bergen. Het eiland is klein, maar heeft een afwisselend landschap met een bergachtige natuur, steile kliffen, pittoreske dorpjes en één van de mooiste baaien van Kaapverdië, ‘Fajã de Água’. Ten noorden liggen een aantal kleine onbewoonde eilandjes, Grande en Cima, die ook bij Brava horen. Het hele jaar door, dag en nacht, schommelt de temperatuur tussen de 20 en 25 graden. Dus nooit koud en niet te heet. Alleen in januari, februari, maart kan je wel een vestje gebruiken 's avonds. De regentijd is 'officieel' van juli tot november, maar dat betekent vooral dat er KANS op regen is en absoluut niet dat het elke dag regent! Brava wordt nog nauwelijks bezocht door toeristen en dat merk je. Het is een aanrader voor mensen die tot rust willen komen en van eenvoud houden, waar je goed kunt wandelen, snorkelen, vissen, zwemmen, ontspannen en het Kaapverdische leven kunt proeven. Naast Portugees wordt er voornamelijk Creools gesproken. Op elk eiland van Kaapverdië klinkt het Creools weer heel anders dan op de andere eilanden is onze ervaring tot nu toe. Er is duidelijk een verschil tussen de noordelijke en de zuidelijke eilanden en dat geldt niet alleen voor de taal.
Ooit is er een landingsbaan aangelegd op Brava, maar die is al jaren gesloten. De baan was te kort en het was te gevaarlijk om te landen vanwege de sterke zijwinden die hier heersen. Nu kun je alleen per zeilboot of veerboot vanaf Santiago (Praia) en vanaf Fogo naar het eiland komen.
In de baai van Fajã de Água’ Stukje geschiedenis
Brava is in 1462 ontdekt door de Portugezen, maar ondanks dat het toen al ontdekt was, vestigden er zich pas mensen in 1573. In 1680 vond er een vulkaanuitbarsting plaats op het nabij gelegen eiland Fogo. Dit leidde ertoe dat veel inwoners van Fogo naar Brava vluchtten. Zij ontdekten al snel dat Brava een zeer vruchtbaar eiland is en begonnen koffie, suikerriet, mais en aardappels te verbouwen. Het leven op Brava was zo goed dat veel voormalig inwoners van Fogo besloten niet terug te keren. Rond 1850 kwamen er verschillende walvisvaarders naar Brava om hun voorraden aan te vullen. Daarop besloten veel jonge inwoners van Brava om met deze walvisvaarders mee te gaan. Sommigen als bemanning bij de walvisvaarders, anderen om naar de Verenigde Staten te gaan en daar werk te zoeken. Veel immigranten uit Brava hebben zich gevestigd in Boston, Providence en New Bedford. Tijdens en na de grote depressie in de Verenigde Staten besloten veel voormalige immigranten uit Brava terug te keren naar hun thuisland. Echter, op Brava was het leven ook zwaar. De gevolgen van de Tweede Wereldoorlog zorgden ervoor dat er weinig levensmiddelen naar de eilanden van Kaapverdië kwamen. Gevolg hiervan was dat veel mensen aan de hongersnood overleden. In 1982 verwoestte een orkaan ook nog eens een groot deel van de infrastructuur op Brava. Vele nazaten van de geëmigreerde Kaapverdianen komen met regelmaat terug naar de eilanden, sturen geld naar de familie en hebben veelal nog een huis op het eiland. Dit is mede de reden dat men hier ook wat meer Engels spreekt.
De baai bij het dorpje ‘Fajã de Água’
Is werkelijk een plaatje, wat is het rustig hier! De baai is omringd door hoge rotsen en in één daarvan zie de vorm van een gorilla of is het een indiaan? Fred deelt mijn rijke fantasie niet. Er loopt een weg langs de kust waar de huizen van het dorp aan liggen, sommige in koloniale stijl en wit met blauw geschilderd.
 |
 |
Tegen de groene helling met terrassen en palmbomen, staan nog enkele huizen waaronder die van Marijke en Erick. In deze baai is geen strand, het bestaat voornamelijk uit grote zwarte door het water afgeronde stenen. Een hoge kade muur moet het dorp beschermen tegen de golven. Er is eigenlijk maar één geschikte plek om aan land te komen en dat is waar de vissersbootjes op een helling liggen. Dit is een deels ommuurde helling waar acht vissersboten liggen. Een klein schattig kerkje bevindt zich aan het begin van het dorpje. Omdat de afstand niet zover is roeien we naar de kant en laten de buitenboordmotor aan boord van de Pegasus. Voor de kust dobberend bekijken we eerst even hoe we aan land gaan, want het is en blijft altijd een kunst om op het juiste moment de golven af te wachten en te landen. Gelukkig gaat het allemaal goed en komen we redelijk droog aan. We trekken de dinghy wel zover mogelijk de helling op en leggen deze naast de vissersbootjes. Van de visserman Dani kopen we enkele mooie vissen.
 |
 |
Ontmoetingen
We kijken er naar uit om Marijke Katsburg (Wereldvrouw) en Erick Mulder te ontmoeten. Ik heb al ruim 1,5 jaar contact met Marijke via de sociale media. Ook Marijke heb ik leren kennen via de Facebook groep ‘Wereldvrouwen’, waar nu bijna 20.000 vrouwen lid van zijn. We hebben al diverse malen contact gehad met Nederlandse vrouwen die in het buitenland wonen. Het is niet alleen bijzonder leuk, maar ook erg interessant om te horen hoe deze vrouwen in het leven staan en het leven in het betreffende land ervaren. Je neemt op deze manier een ‘kijkje in hun keuken’. Marijke is samen met haar man Erick, ruim 6 jaar geleden geëmigreerd is naar Brava. Zij verhuren nu drie eenvoudige appartementen op de berg in het dorpje Fajã de Água, www.kazadizaza.com. Het kleinste appartement is gemaakt van flessen, wat ik een super goed idee vindt. Er is een toilet buiten en ook douchen doe je open en bloot in de natuur, maar met een geweldig uitzicht.
In de afgelopen anderhalf jaar heb ik van Marijke al de nodige informatie gekregen over het eiland Brava. Eén van de dingen die mij meteen waren opgevallen is dat ze beide zeer begaan zijn met de lokale bevolking en zich inzetten om dingen op hun eiland te verbeteren door middel van het opstarten van diverse projecten. Naast de inkomsten van de appartementen leven ze van wat het land opbrengt, maken o.a. hun eigen jam, geitenkaas en ‘vruchtenwijn’. Er zijn, sinds Marijke en Erick op Brava wonen, al verschillende zeilers op bezoek geweest. We hopen een bijdrage te kunnen leveren met onze verhalen waardoor mensen aangestoken worden met het Kaapverdië virus. Dat men niet alleen de meest toeristische eilanden, zoals Sal en Boa Vista, zullen bezoeken maar ook de andere eilanden. Brava is zeker de moeite waard om te bezoeken.
Wereldvrouw Marijke |
Marijk en Erick |
We hebben met Marijke afgesproken in het caféetje van Anna (met de blauwe luifel) om kennis te maken met haar en Erick. Super leuk om elkaar nu eindelijk te ontmoeten, het heeft lang genoeg geduurd. Gezamenlijk drinken we een glaasje op de ontmoeting. Ze vertellen ons dat ze George van de Maritieme Policia al op de hoogte hebben gebracht van onze komst. George is een goede vriend van hun, maar wanneer het om werk gaat, dan is hij streng en zakelijk. We worden geacht om ons te melden in ‘Furna’, het dorp waar ook de veerboten aankomen. Aangezien het nu weekend zal dat tot maandag moeten wachten. Toen nog niet wetende dat dit vele dagen later zou gaan worden….
Voor anker en storm
Twee dagen na onze aankomst bij Brava is het gedaan met het rustig voor anker liggen hier. Er komen steeds meer golven de baai in, waardoor we het veiliger vinden om wat verder uit de kust voor anker te gaan. Gelukkig maar, want dat was niet overbodig. Enorme golven rollen met veel geweld de baai in. We schudden alle kanten op en zelfs zo erg dat ik er een hele dag zeeziek van ben. Meters hoge golven spatten tegen de kade muur omhoog en zelfs over de muur heen. De vissers halen zelfs hun bootjes van de helling af om ze hoger en veiliger te leggen. Nee, er is geen sprake van dat wij op dit moment naar de kant kunnen. Gelukkig hebben we genoeg voorraden en de watermaker aan boord om het even uit te houden. Het is gedaan met de zo rustige baai die we zagen bij onze aankomst. De bewoners van het dorp kijken met lede ogen naar ons heen en weer schommelende boot en vragen zich ernstig af of dat wel goed gaat. Wij hebben weer een hele andere kijk op het dorp. Hoge golven slaan over de kade heen en maken gaten in de weg.
 Vanaf de boot gezien
Marijke maakt een paar spectaculaire foto’s van onze boot op de hoge wilde golven. Er wordt gesuggereerd dat we beter naar Furna kunnen zeilen en daar voor anker gaan, maar dat vinden we geen goed plan. Dan moeten we namelijk tegen de golven in terug naar het noorden varen en dat wil je echt niet in deze situatie. Nee, we schommelen het wel uit totdat het over is.
De Pegasus verdwijnt in de golven.......
Een mooie witte vogel met een oranje snavel is zo moe dat hij op de rand van onze railing neergestreken is (helaas is de foto niet zo goed omdat ik deze door de ruit moest nemen i.v.m. Kit).
Vreemde vogel Maritime Policia
Het is pas woensdag, zes dagen na aankomst, wanneer weer de mogelijkheid hebben om aan land te komen. We zijn van plan om ons maar eerste te melden bij de Maritieme Policia in Furna. Er rijden kleine busjes (aluguer) heen en weer naar de hoofdplaats Nova Sintra. Bij Anna wachten we totdat er een busje komt. Je moet geduld hebben, want hier doen ze niet aan vaste tijden. Dat hebben we nu na een aantal maanden bij Kaapverdië te zijn wel geleerd. We kunnen mee met een busje dat eerst gevuld wordt met tien zeer luidruchtige schoolkinderen, die allemaal gezellig achterin willen zitten. Scholen zijn niet zo groot en daardoor gaan de kinderen of de ochtend of de middag naar school. We rijden eerst ‘naar boven’ de berg op naar ‘Nova Sintra’, daar stappen we over op een ander busje om in ‘Furna’ te komen. De weg hiernaartoe blijkt de enige geasfalteerd weg te zijn die het eiland rijk is. Na heel veel bochten belanden we in Furna en vragen waar het kantoor is van de Maritime Policia. Onderweg komen we iemand tegen die Engels spreekt en verteld dat het nu lunchtijd is en dat ze niet aanwezig zijn. JohnJohn heeft in Amerika gewoond is nu (volgens eigen zeggen) de enige tourgids op Brava. Ja hoor, dat geloven we direct! Dan maar ergens even lunchen en hij brengt ons naar een lokaal tentje, ‘Martin’, waar we een heerlijk maaltijd krijgen.
 |
 |
|
Dan opnieuw naar het kantoor, maar er is nog steeds niemand aanwezig. Op een gegeven moment is iemand bereid om George even op te bellen en dan komt hij na 10 minuten binnen wandelen. Een beetje norse man die ons wenkt mee te gaan naar zijn kantoor. Hij zit een beetje mopperend achter zijn bureautje door onze papieren te bladeren. Zijn Engels is niet zo goed en wij spreken niet zo goed Portugees. Met verbazing constateert hij dat we al sinds mei bij Kaapverdië zijn en dat is meer dan 3 maanden! Dat mag officieel niet! Maar dan zeg ik dat we graag alle eilanden willen bekijken en het hier zo mooi vinden en daarom wat langere tijd hier door willen brengen. Dan verschijnt er een grote glimlach op zijn gezicht en maakt hij de papieren in orde. We moeten nog wel even een de administratiekosten van de inklaring betalen van € 7,00. We geven aan George een fictieve datum van ons vertrek op, zodat we meteen onze scheepspapieren mee krijgen. Anders moeten we namelijk de dag voor vertrek weer helemaal hierheen om deze op te halen. Bovendien weten we nooit wanneer we precies vertrekken, omdat we afhankelijk zijn van de wind en golven.
 Wanneer je hard gewerkt hebt, wil je natuurlijk ook even een dutje doen.....
Bij onze terugkomst in Fajã de Água gaan we de berg op naar het huis van Marijke en Erick. Onder het genot van eigen gemaakt wijn en geitenkaas leren we elkaar beter kennen en blijven we gezellig een hapje mee-eten. Marijke verteld dat ze plotseling terug moet naar Nederland vanwege familieomstandigheden. Erg jammer dat we elkaar zo kort zien, maar het is niet anders. Wel een reden temeer om nog een keer naar Brava te gaan voordat we de oceaan oversteken. Erick geeft ons een aantal dagen later een rondleiding over hun terrein en laat de appartementen zien. Wat een prachtig uitzicht hebben ze hier! Ook werpen we een blik op de ‘beestenboel’. Je kunt wel zeggen dat ze hier prachtig wonen.
|
 Relaxen in je eigen hangmat |
Kleinste apartementje van Kaza di Zaza
|
Buiten toliet
|
Tour over het eiland
Erick heeft voor ons een busje geregeld die ons een eiland tour geeft. De chauffeur heet Carlos en is een gezellig stevige man die goed Engels spreekt. Er logeert op dit moment een jong meisje, Kee, voor een maand in één van de appartementen van Marijke en Erick. Zij gaat ook mee met de eiland tour. Kee en ik hebben vrijwel meteen een leuke klik en zitten tijdens de rit gezellig te kletsen. We blijken allebei gek te zijn van dezelfde dingen, zoals ezeltjes en oude deuren etc. Carlos laat ons allerlei uitzichtpunten zien en verteld ons over het eiland.
Carlos, onze eigen prive gids
Onze Pegasus in de mooiste baai van het eiland Brava.
Wat zien we tijdens deze tour over het eiland?
De meeste wegen zijn weliswaar bestraat, maar niet zo goed onderhouden en erg hobbelig. Groene heuvels met terrassen afgewisseld met rotspartijen versieren het landschap.
Bijna elk dorpje heeft een basisschooltje, voetbalveldje, half afgebouwde huizen waarvan sommige mooi geschilderd zijn, mini supermarktjes waar de locals samen komen en het bekende spelletje Oware spelen.
In één van de dorpjes rijden we langs een bijzonder kleurrijk huis wat versierd is met allerlei ornamenten zoals bloemen en slangen. Hele primitieve huizen met een bijgebouwtje van riet en golfplaten waar dieren in gehouden worden. Mooie witte kerkjes en heel veel ezeltjes die water in jerrycans en stapels hout vervoeren. Er zijn een aantal leuke baaien waar je kunt zwemmen, maar geen zandstranden. Er loopt een smal, maar fraai wandelpad, vanaf boven naar de baai waar de boot ligt.
Carlos legt uit dat er waterbronnen zijn op de berg en wijst ons de waterreservoirs aan die halverwege de berg liggen. Tijdens de rit zien we bovenop bergtoppen en afgelegen plekken huizen staan die een prachtig uitzicht over zee hebben. Hier zou je wel willen wonen, alleen moet je alles per voet doen, want er loopt geen weg naar toe. Boten van beton op elke hoek hoog op het eiland, een soort van monument als eerbetoon aan de vissers. We gaan laat lunchen in de hoofdstad Nova Sintra en doen ook maar meteen enkele boodschappen. Dan is de tour ten einde en brengt Carlos ons terug naar Fajã de Água.
Nova Sintra
Deze plaats kenmerkt zich door de vele hibiscusplanten en groentetuintjes. De toegangsweg bestaat uit een laan met in de middenberm hoge bomen. Een mooi groot plein annex park, waar je wat kunt eten en drinken. Diverse supermarktjes en een groente/fruit hal. Er lopen diverse mensen rond met bakken met fruit en groente. We gaan een aantal keren met de aluguer terug naar deze plaats. Samen met Erick gaan we naar een houthandel om een stevig balk te kopen. Erick is goed in houtbewerken en zo lief om deze balk voor ons op maat en in de vorm te maken die we graag willen. Deze balk willen we gaan gebruiken als een soort tijdelijke boegspriet om de gennaker aan te bevestigen.
 Ook zoeken we een kapper op, want mijn haar is veel te lang geworden. Hier werken uitsluitend mannen, maar het is geen probleem om mij te knippen. Met gebaren leg ik uit dat ik mijn haar kort geknipt en in laagjes wil hebben. De kapper is erg serieus en neemt alle tijd om mijn haar te knippen. Fred laat ook maar even zijn haar bijwerken. Normaal gaat er bij hem de tondeuse over heen en klaar is kees, maar nu word hij netjes geschoren met een scheermes (nieuw uit de verpakking) en zelfs zijn wenkbrauwen worden keurig bijgewerkt. Voor de prijs hoef je het zeker niet te laten, € 3,00 voor mij en € 2,00. Hoe kunnen ze er van leven vraag je je dan meteen af.
Wat hebben we verder gedaan en wat is onze indruk van Brava
Dani de visser begroet ons wanneer we door het dorp lopen. Op een muurtje voor zijn huis ligt vis te drogen. Dani neemt ons mee zijn huis in en legt uit dat de vissen eerst twee dagen moeten weken in een bak met azijn voordat ze gedroogd worden.
Op een dag maken we een wandeling vanuit het dorp naar het natuurlijk gevormde zwembad, onderweg genietend van het uitzicht over de rest van de baai. De trap naar beneden toe is tijdens de laatste storm (toe wij zo lagen te schommelen in de baai) voor een gedeelte weggeslagen.
We maken ook kennis met Rob en Mathilde, een stel Nederlanders die plannen hebben om een huis te kopen op Brava. Ze logeren nu in een appartement van Marijke en Erick. Zij maken een aantal foto’s van ons wanneer we met onze dinghy aan land komen.
Voordat we vertrekken gaan we nog een keertje gezellig met z’n allen bij Anna eten ter afscheid. Ook Kee is van de partij en omdat zij net zo van zeilen houdt als wij hebben we gevraagd of ze zin heeft om met ons mee te varen van Brava naar Santiago. Ze is helemaal enthousiast en wil graag met ons mee. Van daaruit kan ze dan de ferry terug nemen naar Brava. Voor ons gezellig om eens een opstapper aan boord te hebben en voor haar een nieuwe ervaring om op zee te zeilen.
We vinden Brava een mooi en zeer rustig eiland wat niet overspoeld wordt met toeristen. Wanneer je van wandelen houdt kun je hier je hart ophalen en van de mooie natuur genieten. De bevolking is vriendelijk, behulpzaam en zeker niet opdringerig. Het is hier een hele andere wereld en de gemoedelijke sfeer maakt dat we ons hier al gauw thuis voelen.
Er heerst hier op Brava een echte ‘No stress’ sfeer, zoals men in Kaapverdië zegt.
---------- | |
Blogdetails
